Hymn to Saraswati

সরস্বতী স্তোত্রম্
(অগস্ত্য মুনি বিরচিতম্)

যা কুন্দেন্দু তুষারহারধবলা যা শুভ্রবস্ত্রাবৃতা। 
যা বীণাবরদন্ডমন্ডিতকরা যা শ্বেতপদ্মাসনা।। 
যা ব্রহ্মাচ্য়ুত শংকরপ্রভৃতিভির্দেবৈস্সদা পূজিতা। 
সা মাং পাতু সরস্বতী ভগবতী নিশ্বেষজাড্যাপহা ।  ১ । 

 
দোর্ভির্য়ুক্তা চতুর্ভিঃ স্ফটিকমণিনিভৈ রক্ষমালাংদধানা।
হস্তেনৈকেন পদ্মং সিতমপিচ শুকং পুস্তকং চাপরেণ।। 
ভাসা কুন্দেন্দুশঙ্খস্ফটিকমণিনিভা ভাসমানাসমানা।
সা মে বাগ্দেবতেয়ং নিবসতু বদনে সর্বদা সুপ্রসন্না । ২ ।

সুরাসুরৈস্সেবিতপাদপংকজা করে বিরাজত্কমনীয়পুস্তকা।
বিরিঞ্চিপত্নী কমলাসনস্থিতা সরস্বতী নৃত্য়তু বাচি মে সদা । ৩ ।

সরস্বতী সরসিজকেসরপ্রভা তপস্বিনী সিতকমলাসনপ্রিয়া।
ঘনস্তনী কমলবিলোললোচনা মনস্বিনী ভবতু বরপ্রসাদিনী । ৪ ।

সরস্বতী নমস্তুভ্যং বরদে কামরূপিণি।
বিদ্যারম্ভং করিষ্য়ামি সিদ্ধির্ভবতু মে সদা । ৫ ।

সরস্বতী নমস্তুভ্যং সর্বদেবী নমো নমঃ।
শান্তরূপে শশীধরে সর্বযোগে নমো নমঃ । ৬ ।

নিত্যানন্দে নিরাধারে নিষ্কলায়ৈ নমো নমঃ ।
বিদ্যাধরে বিশালাক্ষি শুদ্ধজ্ঞানে নমো নমঃ । ৭ ।

শুদ্ধস্ফটিকরূপায়ৈ সূক্ষ্মরূপে নমো নমঃ ।
শব্দব্রহ্ম চতুর্হস্তে সর্বসিদ্বৈ নমো নমঃ । ৮ ।

মুক্তালংকৃত সর্বাঙ্গ মূলাধারে নমো নমঃ।
মূলমন্ত্রস্বরূপায়ৈ মূলশক্ত্য়ৈ নমো নমঃ । ৯ ।

মনোন্মন্যৈ মহাভোগে বাগীশ্বরি নমো নমঃ।
বাগ্ম্য়ৈ বরদহস্তায়ৈ বরদায়ৈ নমো নমঃ । ১০।

বেদায়ৈ বেদরূপায়ৈ বেদান্তায়ৈ নমো নমঃ ।
গুণদোষবিবর্জিন্যৈ গুণদীপ্ত্য়ৈ নমো নমঃ । ১১ ।

সর্বজ্ঞানে সদানন্দে সর্বরূপে নমো নমঃ।
সংপন্নায়ৈ কুমার্য়ৈ চ সর্বজ্ঞে তে নমো নমঃ । ১২ ।

যোগানায়ৈ উমাদেব্যৈ যোগানন্দে নমো নমঃ ।
দিব্যজ্ঞান ত্রিনেত্রায়ৈ দিব্যমুর্ত্ত্যৈ নমো নমঃ । ১৩ ।

অর্ধচন্দ্র​জটাধারি চন্দ্র​বিম্বে নমো নমঃ ।
চন্দ্রাদিত্য​জটাধারি চন্দ্র​বিম্বে নমো নমঃ । ১৪ ।

অণুরূপে মহারূপে বিশ্বরূপে নমো নমঃ ।
অণিমাদ্ব্যষ্ট্যসিদ্বায়ৈ আনন্দায়ৈ নমো নমঃ । ১৫ ।

জ্ঞান বিজ্ঞান রূপায়ৈ জ্ঞানমূর্তে নমো নমঃ ।
নানাশাস্ত্র স্বরূপায়ৈ নানারূপে নমো নমঃ । ১৬ ।

পদ্মজা পদ্মবংশা চ পদ্মরূপে নমো নমঃ ।
পরমেষ্ঠ্যৈ পরামূর্ত্তয়ৈ নমস্তে পাপনাশিনী । ১৭ ।

মহাদেব্যৈ মহাকাল্যৈ মহালক্ষ্ম্যৈ নমো নমঃ ।
ব্রহ্মবিষ্ণুশিবায়ৈ চ ব্রহ্মনায়ৈ নমো নমঃ । ১৮ ।

কমলাকরপুষ্পা চ কামরূপে নমো নমঃ ।
কপালিকর্মদীপ্তায়ৈ কর্মদায়ৈ নমো নমঃ । ১৯ ।

সায়ং প্রাতঃ পঠেন্নিত্য়ং ষণ্মাসাত্সিদ্ধিরুচ্যতে ।
চোরব্যাঘ্রভয়ং নাস্তি পঠতাং শৃণ্বতামপি । ২০ ।

ইত্থং সরস্বতী স্তোত্রমগস্ত্য়মুনি বাচকম ।
সর্বসিদ্ধিকরং নৄণাং সর্বপাপপ্রণাশনম । ২১ ।

Sanskrit Translation

सरस्वती स्तोत्रम्
(अगस्त्य मुनि विरचितम्)

या कुन्देन्दु तुषारहार धवला या शुभ्रवस्त्रावृता।
या वीणावरदण्डमण्डितकरा या श्वेतपद्मासना॥
या ब्रह्माच्युत शङ्करप्रभृतिभिर्देवैः सदा पूजिता।
सा मां पातु सरस्वती भगवती निःशेषजाड्यापहा ॥ १ ॥

दोर्-भिर्युक्ता चतुर्भिः स्फटिकमणिनिभैरक्षमालां दधानाः।
हस्तेनैकेन पद्मं सितमपिच शुकं पुस्तकं चापरेण॥
भासा कुन्देन्दुशङ्खस्फटिकमणिनिभा भासमानासमाना।
सा मे वाग्देवतेयं निवसतु वदने सर्वदा सुप्रसन्ना ॥ २ ॥

सुरासुरैः सेवितपादपङ्कजा करे विराजत्कमनीयपुस्तका।
विरिञ्चिपत्नि कमलासनस्थिता सरस्वती नृत्यतु वाचि मे सदा ॥ ३ ॥

सरस्वती सरसिजकेसरप्रभा तपस्विनी सितकमलासनप्रिया।
घनस्तनी कमलविलोचनाञ्चला मनस्विनी भवतु वरप्रसादिनी ॥ ४ ॥

सरस्वती नमस्तुभ्यं वरदे कामरूपिणि।
विद्यारम्भं करिष्यामि सिद्धिर्भवतु मे सदा ॥ ५ ॥

सरस्वती नमस्तुभ्यं सर्वदेवि नमो नमः।
शान्तरूपे शशीधरे सर्वयोगे नमो नमः ॥ ६ ॥

नित्यानन्दे निराधारे निष्कलायै नमो नमः।
विद्याधरे विशालाक्षि शुद्धज्ञानाय नमो नमः ॥ ७ ॥

शुद्धस्फटिकरूपायै सूक्ष्मरूपे नमो नमः।
शब्दब्रह्म चतुर्हस्ते सर्वसिद्ध्यै नमो नमः ॥ ८ ॥

मुक्तालंकृत सर्वाङ्ग मूलाधारे नमो नमः।
मूलमन्त्रस्वरूपायै मूलशक्त्यै नमो नमः ॥ ९ ॥

मनोन्मन्यै महाभोगे वागीश्वरी नमो नमः।
वाग्म्यै वरदहस्तायै वरदायै नमो नमः ॥ १० ॥

वेदायै वेदरूपायै वेदान्तायै नमो नमः।
गुणदोषविवर्जिन्यै गुणदीप्त्यै नमो नमः ॥ ११ ॥

सर्वज्ञाने सदानन्दे सर्वरूपे नमो नमः।
सम्पन्नायै कुमार्यै च सर्वज्ञे ते नमो नमः ॥ १२ ॥

योगानायै उमादेव्या योगानन्दे नमो नमः।
दिव्यज्ञान त्रिनेत्रायै दिव्यमूर्त्यै नमो नमः ॥ १३ ॥

अर्धचन्द्र जटाधारि चन्द्रबिम्बे नमो नमः।
चन्द्रादित्य जटाधारि चन्द्रबिम्बे नमो नमः ॥ १४ ॥

अणुरूपे महारूपे विश्वरूपे नमो नमः।
अणिमाद्यष्टसिद्ध्यायै आनन्दायै नमो नमः ॥ १५ ॥

ज्ञान विज्ञान रूपायै ज्ञानमूर्ते नमो नमः।
नानाशास्त्र स्वरूपायै नानारूपे नमो नमः ॥ १६ ॥

पद्मजा पद्मवंशा च पद्मरूपे नमो नमः।
परमेष्ठ्यै परामूर्त्त्यै नमस्ते पापनाशिनी ॥ १७ ॥

महादेव्यै महाकाल्यै महालक्ष्म्यै नमो नमः।
ब्रह्मविष्णुशिवायै च ब्रह्मनायै नमो नमः ॥ १८ ॥

कमलाकरपुष्पा च कामरूपे नमो नमः।
कपालिकर्मदीप्तायै कर्मदायै नमो नमः ॥ १९ ॥

सायं प्रातः पठेन्नित्यं षण्मासात्सिद्धिरुच्यते।
चोरव्याघ्रभयं नास्ति पठतां शृण्वतामपि ॥ २० ॥

इत्यं सरस्वती स्तोत्रमगस्त्यमुनि भाषितम्।
सर्वसिद्धिकरं नॄणां सर्वपापप्रणाशनम् ॥ २१ ॥

English Translation

Hymn to Saraswati
(Composed by Sage Agastya)

She who shines like the moon’s cool light,
Draped in robes of purest white,
Veena in hand, bestowing grace,
Seated on a lotus’ embrace.

Revered by gods—Brahma, Vishnu, and Shiva too,
O Goddess Saraswati, protect me true,
Dispel the darkness from my mind,
Let wisdom’s light within me shine.

With crystal beads in hands so fair,
A lotus, book, and parrot rare.
Glowing bright like snow and pearl,
Her presence makes my heart unfurl.

O Goddess, may you ever stay,
With blessings sweet upon my way,
That in my speech and thought divine,
Your sacred wisdom may always shine.

The gods and demons bow at thy feet,
Your gentle hands hold knowledge sweet,
Brahma’s consort, seated in bliss,
O Saraswati, grant me this.

O Goddess, fair as lotus bright,
With eyes so deep and full of light,
O Mother, grant your boon to me,
With wisdom vast, my soul set free.

To Thee, O Goddess, I bow in prayer,
Bestower of boons, beyond compare.
As I begin my learning’s quest,
Grant me success in all the rest.

To Saraswati, I bow again,
To all the gods, my prayers remain.
Moon-crowned Mother, calm and bright,
I seek your grace, your guiding light.

Eternal joy, beyond all bound,
In perfect wisdom, you are found.
O Goddess vast with vision wide,
With knowledge pure, in you we bide.

A form as fine as crystal white,
Subtle yet full of boundless might.
With sacred words, your hands do bless,
Granting wisdom and success.

Adorned in pearls from head to toe,
Source of strength that makes us grow.
The root of mantras, core divine,
O Mother, let your blessings shine.

O Goddess of speech, in grandeur bright,
With boon-giving hands, a guiding light.
To thee, who holds the Vedic lore,
I bow in reverence evermore.

Beyond all fault, beyond all sin,
In joy and knowledge, you dwell within.
To you, whose form is always wise,
O Mother, let my spirit rise.

Yogic power, divine embrace,
With three bright eyes, a shining face.
Bestower of divine insight,
With radiant form of golden light.

Like crescent moon upon the sky,
Or sun and moon that shine on high.
Infinite, vast, yet subtle still,
Blessings grant with boundless will.

Wisdom’s form, the Vedas’ heart,
From ignorance, set me apart.
O Lotus-born, O fair and bright,
Destroyer of darkness, bring me light.

Maha Devi, Maha Kali, Maha Lakshmi, I bow to thee,
In Brahma, Vishnu, and Shiva’s grace, your divine form I see.

With lotus bloom and boundless grace,
O Goddess, grant me wisdom’s place.
Bestower of karma, burning past,
Your blessings, may they ever last.

Who chants this hymn at dawn and night,
Shall find success in learning’s light.
No fear of thief or beast shall stay,
For those who read or hear this lay.

Thus spoke Agastya, the sage so wise,
This hymn brings blessings, clears the skies.
Destroying sins and granting peace,
In Saraswati, all joys increase.